İVAN İLYİÇ'İN ÖLÜMÜ

 

                İVAN İLYİÇ’İN ÖLÜMÜ

 

Yazarı: L.N. TOLSTOY

Rusça Aslından Çeviren: Mazlum BEYHAN

Yayınevi: Türkiye İş Bankası

Sayfa Sayısı: 83

Değerlendirme: 8/10

 

Bu yazımda bir oturuşta biten kısa ama etkileyici, ruha dokunan, farkındalık oluşturan bir kitaptan “İvan İlyiç’in Ölümü”nden bahsedeceğim. Etkileyici kitabımızdan önce yazarımızdan bahsetmek istiyorum.

 

Rus yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy 1828 yılında Moskova da dünyaya geldi. Anne ve babasını küçük yaşta kaybeden yazarımız halalarıyla birlikte yaşadı. Hukuk eğitimini yarıda bıraktı ve yaşadığı çiftliğe geri döndü. Daha sonra Rus ordusunda Astsubay olarak görev yaptı. Savaştan sonra Petersburg’a gitti ve yazarlığa başladı. Karşı çiftlikte hikaye yazan Sonya ile tanışan yazarımız bir hafta içerisinde evlendi. Bu evlilikten 13 çocukları oldu. Tolstoy’un en önemli eseri Savaş ve Barış’tır. Yayınevlerinin isteği sonucunda Anna Kareninayı yazmıştır. Daha sonra çıkardığı eserlerle eleştirilere maruz kalan Tolstoy bunalıma girdi. Herkesten uzaklaşmak istedi, en küçük kızı ve doktoruyla güneye gitmek için yola çıkan yazarımız yolda iken 20 Kasım 1910 yılında zatürreden vefat etti.

“Aslında her şey, gerçekte o kadar zengin olmadıkları halde zenginlere benzemek isteyen, bu yüzden de ancak birbirlerine benzeyebilen insanlarınki gibiydi.”

 

Kitabımız İvan İlyiç’in hayatını, hastalığını ve ölümünü konu alıyor. Yazar, hasta olan ve ölüme adım adım giden bir kişinin psikolojisini akıcı bir dille aktarmış. Bunula birlikte okuyucuya, hasta bir bireyle karşılaşınca ona karşı ilgi, sevgi, merhamet içerisinde olmak gerektiğini de çok güzel bir şekilde empoze ediyor.

 

“Tepeye tırmandığımı zannederken aslında bayır aşağı koşmak. Tam böyleydi durum. İnsanların gözünde giderek yükselirken, aynı anda hayat da benden o kadar eksiliyor, ayaklarımın altında çekilip gidiyordu.”

 

Bu cümle hepimiz için yazılmış bir cümle gibi. Herkes bulunduğu işin, ortamın, durumun en iyisine ulaşmak ister. Bir kul onu yaratana karşı en kâmil mertebede olmak ister. Onu tam manasıyla tanımak ve layıkıyla ona ibadet edebilmeyi arzular. Bu cümleleri yazarken Sadi Şirazi’nin şu sözleri hatırıma geldi: “Sen ki her türlü hayalden, kıyastan, zandan ve dahi söylenenden, okuduklarımızdan ve duyduklarımızdan yücesin… İşte toplantı bitti, ömür sona erdi, biz ise hala seni vasfetmenin başlangıcındayız.” Sevdiğimizi bu dünyadan uğurlarken aslında onun için yolun en sonunun; yeni hayatının en başı olduğunu düşünemiyoruz. Bunu düşünemememiz kaybettiğimiz kişiye olan sevgimizden ileri geliyor.

Kitabı okuyunca biraz kızıp sinirlenebilirsiniz veya İvan İlyiç adına üzülebilirsiniz eğer üzülürseniz ona en vefalı kişi siz olursunuz, çünkü İvan İlyiç’in ailesinin, dostlarının, arkadaşlarının ortak düşüncesi “Ölen ben değilsem gerisi önemli değil” duyarsızlığı ve İlyiç’in ölümüne bırak üzülmeyi; aksine onun boşalttığı mevkiye gelebilmek için ölümünü bekleyen arkadaşlarının varlığı, günler önce planladığı oyunun cenaze nedeniyle ertelenmesinden korkan dostlarının olması, hasta yatan kocasını görünce keyfi kaçan eşinin artık keyfini kaçıracak birinin olmaması ve tüm bunların cenazede düşünülmesi sizde duygu fırtınasına sebep olabilir.

 

“Ya gerçekten yaşamam gerektiği gibi yaşamadıysam, bilinçli seçtiğim yaşamım yanlışsa.”

 

Ben kitabı bitirdiğimde, aklımda bu söz trafik levhası gibi yandı söndü günlerce. İvan İlyiç’e karşı rahatlıkla kurduğum empatiyle ölmeden önce düşünmem gerektiğini ve gerçekten yaşamayı istediğim hayatı seçmem gerektiğini yerleştirdim zihnimin en üst kısmına. Rahmetli dedeciğime “Gençlere ne tavsiye edersin?” diye sormuştum vefatından 3 ay önce. O da bana “Sevdiğiniz işi yapın” demişti. Dedemi kaybedince ve bu kitabı okuyunca anladım yaşadığım hayatı, bulunduğum ortamı seviyorsam gerçekten doğru bir hayatı seçmişim. Benim kitaptan çıkarımım bunlar oldu. Umarım siz de en kısa zamanda kitabı okur ve beğenirsiniz ve seçtiğiniz hayatı kendi pencerenizden değerlendirirsiniz.

Hoşça Kalın…