ŞIK

 

                                       ŞIK

 

Yazar: Hüseyin Rahmi GÜRPINAR

Yayınevi: Ren

Sayfa Sayısı: 144

Değerlendirme: 8/10

 

Hoş geldiniz, bu yazımda size öyle eğlenceli öyle güzel bir kitaptan bahsedeceğim ki ben ne yazsam yetersiz kalacak. Bahsedeceğim kitap yazarın yirmi üç yaşında yazdığı ilk eseri. Yazımı hemen bitmeyen eser, yıllar sonra yazar tarafından tamamlanmış ve yazarımız kitabın ön sözüne şu cümleleri de eklemiş: “Okuyunuz efendim, okuyunuz. Gençliğimin ihtiyarlığımdan çok neşeli ve daha güldürücü olduğunu göreceksiniz. Çünkü ben bile kendi kendime bayıla bayıla güldüm.” Yazarın kendisinin bile gülerek okuduğu bir kitaptan “Şık” tan bahsedeceğim. Kitap tahlili ve yorumuna geçmeden önce ustalığını daha ilk eserinde ortaya koyan yazarımızdan bahsetmek istiyorum.

Hüseyin Rahmi Gürpınar 17 Ağustos 1864 tarihinde İstanbul’da doğdu. Üç yaşındayken annesi ölen Gürpınar, Girit’te babasıyla yaşamaya başladı. Babasının yeniden evlenmesi üzerine İstanbul’da Anneannesiyle birlikte yaşamaya başladı. Tarihçi Abdurrahman Şeref Bey’in himayesiyle Mekteb-i Mülkiye’ye girdi. İki sene sonra ağır bir hastalık geçiren yazarımız buradaki öğrenimini yarıda bıraktı. Bir süre Adliye Nezareti Ceza Kalemi’nde memur, Ticaret Mahkemesi’nde Azâ Mülazımı olarak çalışan yazarımız daha sonra hayatını kalemiyle kazanmaya başladı. Çeşitli gazetelerde yazarlık yapan Gürpınar, bir dönem milletvekilliği yapmış son otuz yılını Heybeliada’daki köşkünde geçirmiş 8 Mart 1944 yılında hayatını kaybetmiştir.

 

“Şıklık yalnızca kıyafetle olmaz! Tabiat ve ahlakça da şık olmak icap eder.”

 

“Kötü işlerin taklidi de, icrası da kolaydır. Asıl güçlük faydalı işleri taklit edebilmektir.”

 

Kitap, Şatırzade Şöhret Bey’in batıya olan aşkını, özentisini anlatıyor. Aklınıza klasik batı hayranlığı gelmesin Şöhret Bey’in, namı diğer Şık’ın batı özentiliği kendini gülünç hale sokacak türden. Okumadan, öğrenmeden sadece çevresinden duyduklarıyla şekillenen bir kişi Şöhret Bey. Birde onun metresi Madam Pötiş var oldukça kurnaz, ortalığı karıştırmada usta olan ve Şöhret Bey’i parmağında oynatan bir kimse. Şöhret Bey’in Madam Pötiş aşkı ise onun için hırsızlık yapacak kadar çok. Bu çiftimizin birde cins köpek olarak tanıttıkları köpekleri Drol var. İşte kitap bu çiftin komik olan batı hayranlığını kaleme alıyor.

 

“Bazı çehre züğürtleri vardır ki süslendikçe çirkinleşir.”

 

“Zaten çirkinlerin süse, düzene itinaları güzellerden daha çok değil midir?”

 

Yanlış batılılaşma nasıl olur? diye bir soru sorulmuş olsaydı en güzel cevap ve örnek bu kitap olurdu. Şöhret Bey’in yaptıkları, söyledikleri, davranışları o kadar bayağı duruyordu ki okurken onun yerine ben utandım. Bence kitabı gülünç yapan Şöhret Bey’in uyguladıklarını en doğru, en güzel sanması ve hadsiz özgüvenli oluşuydu. Hele Madam Pötiş’in Şöhret Bey’in gözüne girmek için yaptığı cilveler, Allah’ım! okurken bu kadın nasıl bir kadın? deyip duracaksınız. Benim en güldüğüm kısım Madam Pötiş’in Lokantaya köpeğiyle gittiği kısımdı. Gerçi kitabın her bölümü eğlenceli ve komikti.

 

“Deha denilen şey tükenmez bir sabırdan ibarettir.”

 

Yazar, döneminin yaşantısını o kadar güzel aktarmış ki toplumun her sınıfının nasıl olduğunu, aslında ağlanacak halde olan toplumu gülerek anlatmış. Kitabı okuduğumda günümüzle o kadar çok bağdaştırdım ki kitap yıllar yıllar öncesini anlatsa da sanki bugünü anlatıyormuş gibiydi. Hatta kendi kendime şimdiki zaman geçmişte olsaydı nasıl olurdu? diye düşündüğümde karşıma çıkan tablo aynen bu kitap olurdu. Eğer odamdan kitaba açılan kapı olsaydı kapıdan geçer Şöhret Bey’e, bunca saçma hareketin onu batılı yapmayacağını, neticede batılı olmanın çok da büyük bir meziyet olmadığını söylerdim.  

 

“Ayrılıktan özlem meydana geleceği malum.”

 

“Emin olunuz zamandan büyük bir muallim, hakikatleri anlamakta ondan daha muktedir bir profesör yoktur. Yaşayan görüyor ve öğreniyor.”

 

Kitabı çok beğendim, okurken çok eğlendim. Kitaptaki karakterlere tam alışmışken birden bitmesi dışında kitabın hiçbir kusuru yok bence. Hikayesi oldukça sürükleyici ve akıcı. Kafanız dolu olduğunda açıp okuyabileceğiniz ve bir çırpıda bitireceğiniz bir kitap. Umarım sizde güldürürken düşündüren bu kitabı hemen okursunuz ve çok beğenirsiniz.

Hoşça kalın…